सफल कसरी बन्ने ? सामान्य मानिसहरुको जिन्दगीभरको चासो यहि हुन्छ तर धेरै मानिसहरु सफल हुनुलाई भाग्यको खेल वा चमत्कारका रुपमा मात्रै सम्झन्छन् । यस्तो सोचाइले उनीहरुको जिन्दगीबाट सफल हुने सम्भावनालाई पर पुर्याउँने मात्रै होइन, सफलता हाशिल गरेका मानिसहरुको जीवन र संघर्षको पनि बदनामी गर्छ । सफलता संयोग, चमत्कार वा भाग्यको खेल होइन ।

कुनै मानिसले आफ्नो उमेरको साह्रै लामो समय कुनै कामका लागि वा त्यसको जग तयार गर्नको लागि लगानी गरेको हुन्छ । त्यो समय बिचमा उसले असाध्यै धेरै कठिनाइ र अफ्ठ्यारो भोगेको हुन सक्छ तर अरुको लागि उसको भोगाइ र परिश्रमको अर्थ हुदैन । जब सो मानिसको परिणाम निस्कन्छ र उसले कुनै कुरामा सफलता पाउँछ, तब मानिसहरु उसको सफलताभित्रको कथा नबुझी केवल संयोग, चमत्कार वा भाग्यको खेल भन्न थाल्छन् ।

तर के सफलता त्यस्तो सजिलो वा चामत्कारिक कुरा हो त ? पक्कै पनि होइन । सफल हुनका लागि धेरै कुराहरुको गठजोड मिलेको हुनु पर्छ । त्यो भन्दा पहिले व्यक्ति आफ्नो विशेषता फरक रहेको हुनु पर्छ । यसका लागि सफलता पाइसकेका मानिसहरुको जीवनी, उनीहरुको आनीबानीको अध्ययन गरेर हामीले केहि निष्कर्ष निकाल्न सक्छौ । उनीहरुको बारेमा थाहा पाएर हामीले आफ्नो जीवनमा त्यसलाई प्रयोग गर्न सक्छौँ ।

यो लेखमा सफल हुनु भन्नुको अर्थ सम्पति कमाउँनु, कुनै ठुलो पदमा पुग्नु वा धाक जमाउँनु होइन । सफल हुनुको अर्थ उदाहरणिय बन्नु हो । प्रिय र प्रंशसनिय बन्नु हो । यहाँ मैले त्यस्तै सफल मानिसहरुको १० यस्ता साझा आनीबानीहरुको बारेमा लेख्दैछु, जुन सामान्य छन् तर त्यसको उपयोगले जीवन बदल्न सक्छ ।

१. उनीहरु आफ्नै ज्ञान र अनुभवबाट सिक्छन्

बुद्धले भनेका छन्, “अप्पो दिपो भव” यसको अर्थ हो, आफ्नो उज्यालो आफै बन । अर्थात, संसारमा कसैको अनुभव कोहीसँग मिल्दैन । अरुको हेरेर वा अरुको कुरा सुनेर लिएको जानकारी भन्दा आफुले प्रयोग गरेर हाशिल गरेको ज्ञान आफ्नो लागि बढि उपयोगी हुन्छ ।

सफल हुने मानिसहरुले पनि आफ्नो जीवनमा जानी जानी वा अञ्जानवश बुद्धको यहि वाणीको प्रयोग गरेका हुन्छन् । उनीहरु आफुले नै केहि गर्न खोज्छन् । कुनै कम्पनीमा केवल जागिरे भएर समय बिताएका हुदैनन् । उनीहरु नयाँ कुरा प्रयोग गर्न खोज्छन् र नयाँ कुरा गर्न खोज्दा खोज्दै उनीहरु सामान्य मानिसले सोच्न नसक्ने स्थानमा आफुलाई पुर्याउँछन् ।

२. उनीहरु आफुलाई प्रोत्साहित गर्छन्

तपाईले आफ्नो जीवनमा भोगिसकेको कुरा हुन सक्छ । तपाईले कुनै नयाँ कुरा जान्न वा गर्न खोज्नु भयो र त्यसको बारेमा अरुलाई सोध्नु भयो भने धेरै जसोको जवाफ नकारात्मक वा निरुत्साहित पार्ने किसिमको नै पाउँनु हुन्छ । सफल हुने मानिसहरुको जीवनमा पनि यस्ता मानिसहरु भेटिन्छन् तर पनि उनीहरु रोकिदैनन् ।

सबैका कुरा सुन्नु तर निर्णय आफुले गर्नु, सफल हुने मानिसहरुले आफ्नो जीवनमा यहि सुत्र प्रयोग गरेका हुन्छन् । अफ्ठ्यारो बेला होस् या असफलताको समयमा होस्, सफल हुने मानिसहरुले आफुलाई नै प्रोत्साहित गरिरहन्छन् । उनीहरुको अरुको भरमा पर्दैनन् । अरुले किन नराम्रो भन्छन् भन्ने कुरामा ध्यान दिन्छन् तर त्यसले आफ्नो बाटो फेर्दैनन्, बरु सुधार्छन् ।

३. उनीहरु सफल भएको कल्पना गर्छन्

साकार पार्नलाई पहिले सपना चाहिन्छ । सपना नै नभइ साकार पार्नु केलाई ? सफलता चिठ्ठाको पुरस्कार जस्तो हो । चिठ्ठा पार्नुको पहिलो शर्त हो, चिठ्ठा किन्नु । हुन त हामीले संयोगलाई हटाएर गुणहरुका कुरा गरिरहेको समयमा चिठ्ठाको उदाहरण नमिल्दो लाग्न सक्छ तर चिठ्ठालाई यहाँ सांकेतिक रुपमा मात्रै लिइएको हो ।

सफल मानिसहरु आफुले गरेको काममा सफलता भएको सपना पटक पटक देखिरहन्छन् । उनीहरुमा त्यो सफलताको कल्पनामात्रैले पनि नयाँ उत्साह दिन्छ । उनीहरु सफलताको पुर्वतयारी पनि गरिरहन्छन् तर केवल कल्पना गरेर मात्रै समय बर्बाद गर्दैनन् । कल्पनाशीलतालाई सृजनात्मक बनाउँछन् । त्यसलाई उर्जाका रुपमा प्रयोग गर्छन् ।

४. आफ्नो विचार प्रति सचेत हुन्छन्

सपना देख्ने वा कल्पना गर्ने बित्तिकै त्यसको पछि लागिहाल्ने बानी हुन्न सफल हुने मानिसहरुको । उनीहरु आफ्नो विचार, कल्पना र सपनाका बारेमा सचेत हुन्छन् । व्यवहारिक हुन्छन् । आफ्नो विचार कतिको व्यवहारिक छ, कतिको हाशिल गर्न सकिने छ भन्ने कुरामा उनीहरु सचेत हुन्छन् ।

मान्छेको विचारले मान्छेको गन्तव्य र भविष्य निर्धारण गर्छ । तपाईको कस्तो सोच्नु हुन्छ भन्ने कुराले तपाईको खुसी वा दुख के भाग लाग्छ भन्ने टुंगो गर्छ । सफल हुने मानिसहरुको जीवन नियाल्नु भयो भने तिनीहरुले जीवनको कुनै अबधी वा घटना पछि यस्ता कुराहरुमा ध्यान दिन थालेको देखिन्छ ।

५. आफ्नो बोली वचनलाई नियन्त्रणमा राख्छन्

नेपालीमा एउटा गीत छ – कोही बोलीमा रस हुन्छ, कोही बोलीमा रिस । सफल भएका मानिसहरुले यसमा ख्याल गरेका हुन्छन् । कुन बेला बोलीमा रस भर्ने र कुन बेला बोलीमा रिस भर्ने भन्ने उनीहरुले महसुस गरेका हुन्छन् । उनीहरुको बोली वचनमा उनीहरुको नियन्त्रण हुन्छ । कुनै आवेगमा बहकिएर वा भावनामा उर्लिएर कसैको मन दुखाउँने वा कसैप्रति अनावश्यक मिठास भर्ने दुष्कर्मबाट उनीहरु टाढा हुन्छन् ।

६. सकारात्मक भएर संवाद गर्छन्

सफल मानिसहरुसँग कुरा गर्नु भयो भने थाहा पाउँनु हुनेछ, उनीहरुमा गजबको सकारात्मक सोच हुन्छ । उनीहरु नकारात्मकता भित्र पनि सकारात्मक कुराहरु देख्छन् । उनीहरु अथाह सम्भावनाका कुरा गर्छन् ।

मानौँ, तपाईले कुनै नयाँ कुरा गर्न लाग्दै हुनुहुन्छ । त्यहि कुरा लिएर तपाई मानिसहरुलाई भेट्नुहोस् । धेरैले त्यसका नकारात्मक कुरामा जोड दिन्छन् । तपाईको जस्तै कुरा सोच्नेहरु कसरी असफल भए भन्ने कथा सुनाउँछन् र तपाईलाई निराश बनाउँछन् । तर सफल मानिसहरुलाई भेट्नुहोस् । उनीहरु तपाईको कुरामा सकारात्मक कुराहरु देख्छन् । तपाईलाई प्रोत्साहित गर्छन्, त्यो पनि एकदमै व्यवहारिक धरातलमा रहेर ।

७. उनीहरु उत्सुक हुन्छन्

सफल हुने मानिसहरुमा म नै सबै भन्दा जान्ने हुँ भन्ने घमण्ड हुदैन । उनीहरु जति सक्दो धेरै जानकारी र ज्ञान लिन चाहन्छन् । उनीहरु सामान्य भन्दा सामान्य मानिसहरुका कुराहरु पनि ध्यान दिएर सुन्छन् । उनीहरुको कुराहरु जान्न उत्सुक हुन्छन् । यो सामान्य मान्छे भन्दा म बढि जान्ने छु भन्ने कुराको छनक कतै पनि उनीहरुमा पाइदैन ।

८. हास्यव्यंग्य र मनोरञ्जन गरेर रमाइलो गर्छन्

सफल हुनुको अर्थ काम र काम मात्रै होइन । जति बेलै चिन्तनशील हुनु पनि होइन । प्राय: सफल हुने मानिसहरु बिन्दास देखिन्छन् । उनीहरु साना भन्दा साना कुरामा ठट्टा गर्न सक्छन् । रमाइलो गर्दै दिनलाई झन् राम्रो बनाउँछन् । उनीहरुको वरिपरी बस्दा अरुलाई पनि खुसीको अनुभव हुने गर्छ ।

९. कसरत गर्छन् र दैनिक समयतालिका बनाउँछन्

कसरत गर्नु खाली सिक्स प्याक बनाउँनु मात्रै होइन । कसरतको शारिरिक स्वास्थ्य र मानसिक स्वास्थ्यसँग साह्रै ठुलो सम्बन्ध छ । सफल मानिसहरु कसरत गरेर तन्दुरुस्त बस्छन् । यसले गर्दा उनीहरुमा सिर्जनशीलता बढ्छ । अध्ययनले पनि देखाएको छ, कसरतका रुपमा आफ्नो लागि समय खर्च गर्नेहरु अन्य मानिस भन्दा आत्मविश्वासी र खुसी हुन्छन् ।

१०. आफ्नो गल्ति स्विकार्छन्

गल्ति स्विकार्न सानो मनले सकिदैन । गल्ति गरेको थाहा भए र नस्विकारे त्यो दिमागमा बोझ भएर बस्छ । सफल मानिसहरु यस्तो बोझ लिएर बस्न चाहदैनन् । उनीहरु आफ्नो गल्ति स्विकार्छन् । यसले उनीहरुलाई कमजोर वा असक्षम देखाउँदैन, बरु उल्टो महान बनाउँछ ।

 

तपाईलाई यो लेख कस्तो लाग्यो ? प्रतिक्रिया लेख्नुहोला । हाम्रो उज्यालो पाटोको फेसबुक पेज वा वेबसाइटमा तपाईले यस्ता थप लेखहरु पाउँन सक्नु हुनेछ ।

स्रोत उल्लेख गरे बाहेक उज्यालो पाटो भएका सम्पुर्ण लेखहरुको प्रतिलिपी अधिकार उज्यालो पाटोसँग सुरक्षित छ । यसको पुर्ण भाग वा अंशलाई लेख वा अडियो वा भिडियोको रुपमा पुनप्रकाशित गरेमा फेसबुक पेज, युट्युब च्यानल वा वेबसाइटमा प्रतिलिपी अधिकार दुरुपयोगको निवेदन दिन तथा कानुनी कारवाही खोज्न हामी बाध्य हुनेछौँ ।